تحلیل محتوای غنایی نفثه المصدور

نفثه المصدور اثر شهاب الدین محمد زیدری نسوی از شاهکارهای نثر فنّی، مصنوع و مزیّن فارسی است. محتوای این کتاب که بدون مقدمه آغاز می­شود و به یکباره به انتها می­رسد، به نظر می­رسد غلیان احساسات نویسنده است که در متنی مخیّل با زبانی آهنگین به وقوع پیوسته است. در این مقاله، از دیدگاه نظریه ی نوع ادبی غنایی، محتوای این کتاب مورد بررسی قرار می­گیرد. نویسنده همزمان با یادکرد خاطرات عاطفی خود، بدبختی­ها، دردها، غم غربت و تنهایی­های خود را در هنگام زوال حکومت خوارزمشاهیان، بیان می­کند. وی با توصیف احساسات شخصی خود در ارتباط با افراد گوناگون، گونه­های شعری غنایی نظیر مرثیه، شکوائیه، هجویه و مدحیه را خلق می­کند که با تحلیل ساختار آن ها، غلیان خودجوش احساسات نویسنده آشکار می­شود. بنابراین خواننده اغلب با نثر شاعرانه ی آهنگین مواجه می­شود که سرشار از شور و هیجان و عاطفه است. در این مقاله که به شیوه ی توصیفی-تحلیلی نگارش یافته است، ابتدا مبانی نوع ادبی غنایی مطرح می­شود، سپس محتوای نفثه المصدور از این دیدگاه تحلیل می­شود.